Ndugu Wananchi;
Tarehe 5 Juni, 2016 Watanzania tutaungana na
mataifa mengine kuadhimisha Siku ya Mazingia Duniani. Kama mnavyofahamu Baraza
la Umoja wa Mataifa la mwaka 1972, wakati wa mkutano wa kwanza wa Umoja wa
Mataifa uliohusu Mazingira huko Stockholm, nchini Sweden liliamua kuwa tarehe 5
Juni ya kila mwaka iwe ni Siku ya Mazingira Duniani.
Aidha, Azimio la kuunda Shirika la Umoja wa
Mataifa la kushughulikia Mazingira Duniani, yaani United Nations Environment Programme (UNEP), lilipitishwa siku hiyo.
Tangu wakati huo, nchi mbalimbali duniani zimekuwa zikiadhimisha Siku ya Mazingira
Duniani kila mwaka tarehe 5 Juni, kwa ujumbe maalumu unaotolewa na Umoja wa
Mataifa.
Ndugu
Wananchi;
Madhumuni ya maadhimisho ya Siku ya Mazingira
Duniani ni kutoa fursa kwa jamii duniani kutambua
na kuwa na uelewa wa pamoja wa masuala yahusuyo Mazingira; Kuhamasisha watu wa jamii
mbalimbali kushiriki kikamilifu kwenye maadhimisho haya na pia kuwa mstari wa
mbele katika kuchukua hatua za kuhifadhi na kulinda Mazingira; Kutoa fursa kwa
jamii kufahamu kwamba wao wana wajibu wa kuzuia madhara na mabadiliko hasi katika
Mazingira; Kuhamasisha jamii kufanya mazingira yao kuwa salama na masafi ili
sote tufurahie hali hiyo katika maisha yetu.
Ndugu
Wananchi;
Kimataifa, mwaka huu maadhimisho haya yanafanyika
nchini Angola. Maamuzi ya kupeleka maadhimisho haya nchini Angola ni kutokana
na maazimio ya nchi ya Angola ya kupamabana na biashara haramu ya Meno ya Tembo
na Pembe za Faru. Kaulimbiu inayoongoza maadhimisho haya kimataifa ni “Go
Wild For Life” Ujumbe huu unahamasisha jamii kuchukua hatua madhubuti
na za makusudi ili kulinda maisha ya wanyamapori kwani wanaunda sehemu muhimu
ya mazingira yetu. Wizara ya Maliasili na Utalii, pamoja na wadau wengine hapa
nchini na kote duniani, wanaendelea na jitihada za kulinda wanyamapori nchini.
Rais wetu wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania, Mheshimiwa Dkt. John Pombe
Magufuli ameazimia kwamba vita dhidi ujangili lazima tuishinde.
Ndugu
Wananchi;
Kaulimbiu yetu ya maadhimisho ya Siku ya Mazingira
mwaka huu Kitaifa ni Tuhifadhi Vyanzo vya Maji kwa Uhai wa Taifa
letu. Maji ni Uhai wa Binadamu,
ni Uhai wa Wanyama Pori, na ni Uhai wa Uchumi wa Taifa kwa ujumla. Tumeamua
tuwe na kaulimbiu hiyo kutokana uharibifu mkubwa wa Vyanzo vya Maji hapa
nchini, kwani sehemu kubwa ya maeneo ya vyanzo vya maji yanatumiwa kwa namna ambazo
si endelevu kwa kilimo, uchimbaji madini, ufugaji, ukataji wa miti kwa ajili ya
matumizi ya kuni, mkaa na ujenzi. Hii imepelekea kupungua kwa mtiririko wa maji
katika mito mingi nchini takriban kwa kipindi cha miongo mitano iliyopita. Baadhi
ya mito imebadilika na kuwa ya msimu, kuchafuliwa sana na mingine kukauka. Tukiendelea na mwenendo huu wa uharibifu
wa vyanzo vya maji na mito, mito yetu mikuu hapa nchini, kama vile Rufiji,
Pangani, Ruaha na mingineyo, ambayo inategemewa sana kwa uhai na ustawi wa
Watanzania wengi itakauka ndani ya miaka 15 ijayo. Kaulimbiu hii kitaifa inahamasisha
jamii kushiriki kikamilifu kuhifadhi vyanzo vya maji kwa kutofanya shuguli za
uharibifu kwenye vyanzo vya maji. Shughuli pekee ambazo tunatakiwa
kuzihamasisha ni kupanda miti kwenye maeneo yanayozunguka vyanzo hivyo na kupiga marufuku
shughuli zinazoharibu vyanzo vya maji.
Ndugu
Wananchi;
Ninatoa wito kwa taasisi
zote, mashirika yasiyo ya kiserikali, na wananchi wote kwa ujumla, kutumia
fursa ya maadhimisho haya kushiriki katika kusimamia na kuhakikisha vyanzo vya
maji vinahifadhiwa ili binadamu na wanyamapori waendelee kuishi. Tumeelekeza Kamati za Mazingira katika ngazi
za vijiji, vitongoji, mitaa, kata na Wilaya, ambazo Sheria ya Mazingira
inaelekeza ziwepo, zianzishwe au zifufuliwe na zichukue nafasi hii ya kutambua na
kusimamia vyanzo vya maji vilivyopo katika maeneo yao na vile ambavyo vimeharibiwa viongolewe na vihifadhiwe
kwa faida ya vizazi vya sasa na vizazi vijavyo.
Ndugu Wananchi;
Mwaka huu hatutakuwa na maadhimisho ya kitaifa Siku
ya Mazingira Duniani, badala yake tumeelekeza Wakuu wa Mikoa kwamba kila Mkoa wafanye
maadhimisho haya kwenye maeneo ya Mikoa yao. Tumetoa mwongozo kwa Mikoa kuhusu utekelezaji
wa shughuli zinazolenga kutoa hamasa ya hifadhi ya mazingira hususan vyanzo vya
maji ambavyo ni muhimu na ni uhai wa kila kiumbe. Kama kawaida yetu, shughuli
za maadhimisho ya siku ya mazingira zitaanza tarehe 1 Juni na kumalizika siku
ya kilele tarehe 5 Juni, 2016. Siku ya kilele tutakuwa na shughuli mahsusi
zitakazoongozwa nami na Makamu wa Rais, Mhe Samia Suluhu Hassan, zitakazoambata
na ujumbe maalum unaohusiana na hifadhi ya mazingira. Nitoe wito kwa viongozi
wa kisiasa na wa Serikali kwa ngazi zote, viongozi wa dini na taasisi za
kijamii na wananchi wote kwa jumla kuwa kila siku katika maisha yetu iwe siku
ya mazingira kwa kufanya yafuatayo:
· Kupanda miti kwenye vyanzo vya maji na maeneo mengine
ambayo hali ya hewa inaruhusu kwa sasa;
· Kuhamasisha kuzuia kufanya shughuli zisizo endelevu
kwenye vyanzo vya maji;
· Kudhibiti uchomaji moto misitu yetu;
· Kusafisha visima na vyanzo vingine vya maji;
· Kuelimisha na kuhamasisha jamii juu ya utunzaji wa
mazingira kwa kutumia sanaa, michezo au vyombo vya habari;
Mapema mwaka huu, Ofisi ya Makamu wa Rais imefanya
tathmini ya hali ya vyanzo vya maji nchini na kutoa mwongozo kwa viongozi wa
mikoa kuhusu hifadhi yake.
MASUALA MENGINE
YAHUSUYO HIFADHI YA MAZINGIRA
Mkakati Mpya wa Kupanda na Kutunza Miti
Kuanzia mwezi Januari 2016, Ofisi ya Makamu wa
Rais, kwa kushirikiana na wadau, na Wizara ya Maliasili na Utalii, imeandaa
Mkakati Mpya wa Taifa wa Upandaji na
Utunzaji Miti. Mkakati huu ni wa miaka mitano (2016 hadi 2021), unakadiriwa kugharimu Shilingi bilioni 105.2. Katika bajeti ya Ofisi ya Makamu wa
Rais ya mwaka ujao wa fedha, tumetenga shilingi bilioni 2 kama kianzio kwa
ajili ya mkakati huu. Tunategemea kwamba baada ya bajeti ya Serikali ya mwaka
ujao wa fedha kukamilika, Mfuko wa Taifa wa Mazingira utatengewa vyanzo vya
mapato yanayokadiriwa kufikia shilingi bilioni 100, tutakuwa katika nafasi
nzuri ya kifedha ya kugharamia mpango huu na mipango mingine ya hifadhi ya
mazingira. Mkakati huu mpya mkubwa umezingatia kurekebisha changamoto
zilizojitokeza katika kampeni za upandaji miti zilizofanyika katika vipindi
mbalimbali tangu uhuru wa nchi yetu. Aidha,
masuala mengine yatakayozingatiwa katika mpango huu mpya ni uhamasishaji na
utoaji wa motisha kwa watumiaji wa nishati mbadala ili kuondoa matumizi ya kuni
na mkaa.
Katika
utekelezaji wa Mkakati wa Taifa wa Upandaji na Utunzaji wa Miti, kila kijiji,
kitongoji, mtaa, kaya na kila taasisi itapewa lengo la upandaji miti.
Tutashindanisha shule na vijiji katika upandaji na ukuzaji wa miti na tutatoa zawadi nono. Maeneo ya wazi ya
Serikali yatapandwa miti. Tutarahisisha upatikanaji wa mbegu na miche.
Tutashirikiana na wenzetu wa Ofisi ya Rais TAMISEMI, kuhakikisha kwamba
Halmashauri zinatunga sheria ndogo (bylaws) za kulazimisha upandaji na utunzaji
wa miti. Dhamira yetu ni kuibadilisha Tanzania kuwa ya kijani. Tutahimiza pia
mashamba ya miti ya kibiashara kwa watu binafsi.
Kupiga Marufuku Mifuko ya
Plastiki
Ndugu
Wananchi,
Tumefanya uamuzi wa kupiga
marufuku moja kwa moja, utengenezaji, usambazaji, uingizaji nchini na matumizi
ya mifuko ya plastiki nchini kuanzia mwakani (2017).
Mifuko ya plastiki imekuwa ni
changamoto kubwa ya mazingira. Kwa sehemu kubwa mifuko hii hutolewa bure na
inasambaa, kuchafua mandhari na kuziba mifereji hivyo kusababisha mafuriko na
athari nyingine kubwa kwa mazingira. Asilimia kubwa ya uchafu kwenye vyanzo vya
maji, kwenye mito, maziwa na fukwe za bahari ni mifuko ya plastiki.
Ofisi inakamilisha
majadiliano ndani ya Serikali na baadaye kuwahusisha wadau kuhusu dhamira ya
kupiga marufuku moja kwa moja matumizi ya mifuko ya plastiki nchini. Serikali
itatoa muda kwa walioajiriwa, kujiajiri na kuwekeza kwenye biashara ya mifuko
ya plastiki kujiandaa kuacha shughuli hizo na itawezesha mazingira ya
utengenezaji na upatikanaji wa vifungio mbadala. Tumetuma wataalam wa Serikali
katika nchi zilizofanikiwa kwenye jambo hili kujifunza namna bora ya
kulitekeleza. Nia ya Serikali ni kuweka zuio la matumizi ya mifuko ya plastiki
ndani ya Sheria. Hii pia inahusu
matumizi ya mifuko ya plastiki kufungashia pombe, maarufu kwa jina la viroba.
Natoa wito kwa watengenezaji,
wasambazaji na waagizaji wa mifuko ya plastiki waanze kujiandaa sasa kwa zuio
hili. Katika wiki zijazo, Serikali itatoa utaratibu na maelekezo ya tarehe ya
kuanza zuio hili na taratibu nyingine mahsusi na za kina ili kuepusha
mkanganyiko. Hata hivyo, watengenezaji wa mifuko ya plastiki wanaoiuza nje ya
Tanzania wataruhusiwa kuendelea kuitengeneza kwa ajili ya soko la nje ya
Tanzania.
Uzingatiaji wa
Sheria ya Mazingira
Ndugu Wananchi,
Kwa muda sasa, kumekuwepo na udhaifu katika
uzingatiaji wa Sheria ya Mazingira. Kwa sehemu kubwa, Sheria ya Mazingira
inatekelezwa katika ngazi za Serikali za Mitaa. Ofisi ya Makamu wa Rais kwa
kushirikiana na Ofisi ya Rais - TAMISEMI pamoja na mamlaka nyingine
inakamilisha utengenezaji wa Sheria Ndogo za Mazingira pamoja na Kanuni zake
ili kuhakikisha kwamba Sheria ya Mazingira inatekelezwa kwa ukamilifu wake. Tutateua
Wakaguzi wa Mazingira katika kila Halmashauri na kuzipa nguvu Kamati za
Mazingira kutoza faini na adhabu mpya kwa kukiuka Sheria ya Mazingira, ikiwemo
uharibifu wa vyanzo vya maji.
Vilevile, kwa shughuli za uwekezaji zinazohitaji
kufanyiwa Tathmini za Athari kwa Mazingira (Environmental Impact Assessment),
tutawaadhibu wale ambao hawakufanya. Tunatoa
muda wa miezi miwili, hadi tarehe 1 Agosti 2016, kwa wale ambao hawana Vyeti
vya Tathmini ya Athari kwa Mazingira katika shughuli zao waende Baraza la Taifa
la Hifadhi na Usimamizi wa Mazingira (NEMC) kufanyiwa Ukaguzi wa Mazingira
(Environmental Audit). Shughuli zinazohusika ni zile ambazo zimeorodheshwa
kwenye Sheria ya Mazingira ya 2004, kuanzia kifungu cha 81 - 103 na Kanuni zake
za mwaka 2005.
Vilevile, kwa
wale ambao hawajalipa tozo za mazingira kwa shughuli zao, tunawapa hadi tarehe
1 Julai wawe wamefanya hivyo. Itakapofika hiyo tarehe na hawajalipa, NEMC italazimika
kuzifungia shughuli zao. Shughuli zinazopaswa kulipa tozo ya mazingira zimewekwa
kwa mujibu wa Sheria ya Mazingira ya Mwaka 2004 kifungu cha 230 (2) (b) na
Kanuni za Tozo za Mazingira za Mwaka 2008.
HITIMISHO
Ndugu Wananchi;
Katika miaka ya hivi karibuni, kutokana na
uharibifu mkubwa wa mazingira, vyanzo vingi vya maji vimevamiwa na kuharibiwa,
mvua zimekuwa hazitabiriki, ukame unaongezeka kwenye maeneo mengi, rutuba ya
ardhi imepungua, maporomoko ya ardhi katika maeneo ya milima yameongezeka,
mafuriko yanayosomba miundombinu na kuharibu mali na kuchukua maisha ya watu
yameongezeka. Kila mvua inapopungua kwa asilimia 10, Pato la Taifa linalotokana
na kilimo hupungua kwa asilimia 2. Kila joto linapoongezeka kwa nyuzi joto 2 za
sentigredi, mavuno ya mahindi hupungua kwa asilimia 13 na mavuno ya mpunga
hupungua kwa asilimia 17.
Tupe maoni yako
0 comments:
Post a Comment
Note: Only a member of this blog may post a comment.